Öngörü Kusurları

Astrolojik öngörüler geçerli bir hipotezden çıkıyorsa ve evrensel olarak kabul gören hesaplama yöntemleri varsa, farklı günlük gazetelerde aynı tarihte ve aynı burç için yapılan öngörülerin önemli ölçüde benzer olması beklenir. Benzerlik yoktur. Bir yıldız falı bugün risk almak için iyi bir gün derken, bir diğeri aşırı derecede dikkatli olunması için uyarmaktadır; vb.

Her neyse, bu öngörülerin çoğu değerlendirmek için çok genel ve çok belirsizdir. Bir astroloğun gelecek hafta içinde bir zaman yakınınızdaki bir kişinin hareketleriyle, düş kırıklığına uğrayacağınızı öngördüğünü varsayalım. Bu öngörü o kadar belirsizdir ki, çok çeşitli benzer deneyimlere uyar. Eğer sonraki haftayı tüm dünyadan yalıtılmış olarak geçirmezseniz, öngörünün nasıl doğru olacağını anlamak zordur.

Fransız psikoloğu, Michael Gaugelin, insanların kendi doğum günlerine uymayan bir yıldız falını reddedip edemeyecek
lerini belirlemek amacıyla bir deney yaptı. Düzeni şöyleydi: Belirli bir kişi için bilgisayarla elde edilmiş bir astroloji profili, doğum koşulları ilgisiz insanlara gönderildi. Gönderilen yıldız falı, seri cinayetten suçlu bulunmuş bir kimsenin idi. Bu kişi, 27 insanı öldürmekten ve cesetlerini evinin gizli ünde bulunan bir sönmemiş kireç kuyusuna atmaktan 1946 yılında idam edilmişti…

Bu seri katilin yıldız falı kısmen şöyle diyordu: “içgüdüsel sıcaklık ve güç, zekâ, berraklık ve kavrayışın kaynaklarıyla birleşir”, “rahatlatıcı bir ahlak duygusunun bağışlandığı”, “kendi evinde daha canayakm olma eğilimi” Kitlesel katilin yıldız falını alan kimselere, bunun kendi doğum günlerine uygun bir fal olduğu söylendikten sonra, falın doğruluğunu değerlendirmeleri istendi. Yanıt veren 150 kişinin yüzde doksan dördü, falda doğru bir şekilde betimlendiklerini söyledi. Dost ve yakınlarının yüzde doksanı bu değerlendirmeyi paylaştı.

Bu yanıtlar, iyi bir şekilde kanıtlanmış Forer etkisine göre anlaşılabilir: Kendileri için geçerli olduğu varsayılan genel ve belirli kişilik özelliklerinin uzun bir listesi verildiğinde insanlar sahip olmak istedikleri özellikleri kabullenme ve diğerlerini göz ardı etme eğilimindedirler. Bu aynı zamanda P. T. Barnum’un onuruna Barnum etkisi olarak da bilinir. Bir sirk organizatörü olan Barnum, iyi bir sirkte “herkes için küçük bir şey” olacağını söylemiştir.

Bir önceki yazımız olan Altarın fiziksel Toprak planı başlıklı makalemizde Altarın fiziksel Toprak planı, fal ve fal bakma hakkında bilgiler verilmektedir.

Leave a comment