Eski zaman astronomların farklı bir mizah anlayışı olmalı. Ay yüzeyindeki çorak düzlükleri “deniz” olarak adlandırmakla kalmayıp, Güneş sistemindeki en sessiz ve sakin yerlerden biri olan Ay’a gayet hareketli isimler vermişler. İşte bunlardan bazıları, Bulut Denizi (Mare Nubium), Fırtına Okyanusu (Oceanus Procellarum), Sağanak Denizi (Mare Imbribium), Gökkuşağı Körfezi (Sinüs Iridum).
Dev Adım
Ay, Dünyamız dışında insanoğlunun üzerinde bulunduğu tek yerdir. Buraya ilk gönderilen insanlar, Apollo 11 göreviyle 21 Temmuz 1969 tarihinde ayak basan Neil Armstrong ve Buzz Aldrin adlı Amerikalı Astronotlardı. Neil Armstrong, Sükunet Denizi’ne ayağını bastığında şu sözleri söylemişti: “Bu bir insan için küçük, ama insanlık için dev bir adım.” 1969 ve 1972 tarihleri arasında Ay’a 10 astronot daha gönderilmişti.
Güneş Nedir?
Güneş helyum ve hidrojen gazlarından oluşmuş, muazzam büyüklükte bir ateş topudur. Çekirdeğindeki inanılmaz basınçlar, hidrojen atomlarını reaksiyona sokarak, sıcaklığın 15 milyon dereceye kadar yükselmesine yol açar. Tüm bu ısı yüzeyde kavurucu bir ısı oluşturur. En dış katman, yani ışık küre öylesine parlak ki 1.5 milyon km uzaktan bile Dünya’yı aydınlatır. Işık küredeki ısı düşünebileceğiniz herhangi bir maddeyi buharlaştırabilecek bir sıcaklık olan 5500 dereceye varır. Güneş’in 500.000 kilometre uzağında olsanız bile, ya canlı canlı kızarır ya da yaydığı güçlü radyasyon yüzünden ölürsünüz.
BİR TELESKOPLA ASLA GÜNEŞE BAKMAYIN.
Güneşi incelerken
Güneşe, hiçbir zaman direkt olarak bakmamamız gerekir. Öylesine parlaktır ki görüntüsünü bir teleskop veya dürbün kullanarak bir parça kağıda yansıtabiliriz. Küçük kırıcı bir teleskop bu iş için idealdir. Eğer bunun için dürbün kullanacaksanız sadece bir lensinden yararlanmanız daha doğru olur.
İhtiyacınız:
Beyaz kağıt • Karton Makas • Yapışkan bant
1) Karton üzerinde teleskopumuzun izleme merceği kadar bir delik açarak bunu teleskopa yapıştırın.
Kağıdın üzerindeki görüntü ters olur ve üzerinde rastgele karanlık lekeler bulunur. Bu lekelere güneş lekeleri denir. Güneş lekelerinin bulunduğu bölge, Güneş fotosferinin diğer bölgelerine göre 2000 °C daha soğuktur Lekeler, Umbra denilen karanlık bir bölge ve bunu çevreleyen Penumbra denilen aydınlık bir kısımdan oluşur. Güneş lekeleri genellikle guruplar halinde görünürler. Bu gurupları birkaç gün izlemeyi sürdürürseniz, Güneş’in yüzeyinde bir uçtan diğer uca doğru hareket ettiğini görürsünüz. Gerçekte lekeler hareket etmez; ama Güneş de Dünya gibi kendi ekseni çevresinde dönüyor olduğundan dolayı lekeler hareket ediyormuş gibi görürsünüz. Güneş’in kendi ekseni çevresinde bir turu bir aydan biraz az sürer, bu yüzden Güneş lekeleri, bir kenardan diğer kenara 2 haftalık bir sürede ulaşırlar, sonra kaybolup 2 hafta kadar sonra yeniden diğer tarafta ortaya çıkarlar. Yine 2 hafta görünür, 2 hafta kaybolurlar. Güneş lekelerinin çoğu, kısa ömürlüdürler ve bu görünme ve kaybolma gezintisini bir veya iki kezden daha fazla yapamazlar.
Güneş lekelerinin sayısı değişkendir, her 11 yılda bir olabilecekleri en fazla sayıya (maksimuma) ulaşırlar. Bu zamanlarda Dünya’da hava biraz soğuk olur. Bunun sonuncusu 1991 yılında olmuştu, bir sonraki 2002 yılında bekleniyor.
Ay Ve Güneş Tutulmaları
Dünya ve Ay, zaman zaman bir diğeriyle Güneş’in arasına girer. Bu olaya “tutulma” denir. Çünkü, arada kalan, diğerine gelen Güneş ışığını tutar.
Ay Tutulması. Ay, Dünya’nın arkasında dolanıp gölgesine girdiğinde Ay tutulması olur. Bu, yılda bir veya iki kez olur. Ay Dünyadan çok uzakta ve Dünya’nın gölgeside küçük olduğundan Ay tutulması yalnızca bir kaç saat sürer. Dolunay sırasında oluşan bir Ay tutulmasını izlerseniz, Ay yüzeyini süpüren bir karanlık disk gölgesi görürsünüz. Bu Dünya’nın gölgesidir. Bir tam tutulmada gölge, Ay’ı tamamen kaplar ama, tamamen karanlık olmaz, koyu bir pas kırmızısına döner. Bunun nedeni, Güneş’ten gelen ışınlar Dünya tarafından tutuluyor olmasına rağmen, ışınlardaki kırmızı renk tonlarının dünya atmosferi tarafından saptırılmasıdır. Kısmi tutulmalarda ise gölge, Ay’ın bir kısmını kaplar.
Ay Tutulması
20012050 yıllık Ay tutulma zamanları çizelgesini sayfa 141’de bulabilirsiniz.
Güneş tutulması. Ay Dünya ile Güneş arasına girer ve Dünya üzerindeki birkaç kilometre genişliğinde bir gölge oluşturur. Eğer, Ay’ın Dünya’da yaptığı gölgenin içindeyseniz, Ay’ın Güneş’in önünden karanlık bir disk olarak geçtiğini görürsünüz. Ancak bir tam tutulma hariç, Güneş’e çıplak gözle bakmamalısınız. Bir tam tutulma anında Ay, Güneş’in önünü tamamen kapatır ve bu durumda Güneş’in görülebilen kısmı yalnızca çevresindeki ışık haresidir (korona). Koronanın özel cihazlar olmadan görülebildiği tek an işte bu tutulma anıdır; astronomlar bu anı yakalayabilmek için çok uzun mesafeler katederler.
Tam Güneş tutulması yılda bir veya iki kez olur, ama böyle bir tutulmayı görme sansımız çok azdır. Bunun nedeni, hem çok küçük bir bölgeden görülebilmesi ve hem de yalnızca birkaç dakika sürmesidir.
Gezegenler
Yıldızlarla dolu gökyüzünü uzunca bir süre izlediyseniz, bazı yıldızların yıldız grupları içinde hep aynı yerde kalmadıklarını fark etmişsinizdir. Bu yıldızlar gökyüzünde bazen hızlı, bazen yavaş hatta bazen geri geri olmak üzere çok garip hareket ederler. İşte bu aylak yıldızlar aslında yıldız değil, Güneş etrafında dönerek Güneş sistemini oluşturan dev kayalardan oluşmuş gezegenlerdir. Güneş sisteminde bulunan dokuz gezegen bir teleskop veya dürbünle gökyüzünde incelenebilecek en heyecan verici oluşumlardandır.
Bir takımyıldıza parlak, yeni bir yıldız eklenmiş gibi görünüyorsa bu büyük bir ihtimalle dönüp durmakta olan bir gezegendir.
1 Satürn günü: Cumartesi)…gibi.
Aşağı Gezegenler
Dokuz gezegenden ikisi olan Merkür ve Venüs “aşağı gezegenler” olarak adlandırılır. Bu tabii ki onların zavallı gezegenler oldukları anlamına gelmez. Bu söz onların Güneş’e Dünya’dan daha yakın olduklarını basitçe anlatır. Hatta öylesine yakındırlar ki Güneş’in parlaklığı yüzünden onları her zaman göremeyiz.
Eğer Güneş bu kadar parlak olmasaydı, onları gündüzde görebilirdik. Böyle olduğu için bu gezegenleri sadece Güneş battıktan sonra veya doğmadan hemen önce görebiliriz. Merkür veya Venüs Güneş’le aynı hizaya geldiklerinde ise hiç göremeyiz. Merkür ve Venüs’ü diğer gezegenlerden farklı kılan bir diğer şey ise, tıpkı ay gibi, evrelere sahip olmalarıdır.
Yukarı Gezegenler
Diğer altı gezegen Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Merkür ve Pluto “üstün gezegenler” olarak adlandırılırlar. Nedeni sîzinde tahmin ettiğiniz gibi Dünya’ya göre Güneş’ten daha uzak olmalarıdır. Bu gezegenler yıldızlara benzerlik göstererek doğudan yükselip, batıdan kaybolurlar. En iyi gözlemlenebildikleri zaman, Güneş’e göre Dünya’nın arkasında oldukları zamandır. Bu, Dünya’nın Güneş’i gören kısmının tam tersi tarafında bulunduğu zaman anlamına gelmektedir. Diğer durumda ise Güneş’in arkasında kalmaları nedeniyle bu gezegenleri göremeyiz.
aşagı gezegenler,yukarı gezegenler,gezegenlerin türleri
Dünya’da Bir Yıl
Dünya’nın Güneş etrafında bir dönüşü tam olarak 365,24 gün alır. Bu ise neredeyse bir yıl demektir. Çünkü yeni yılı sabahın 5:48’inde kutlamak biraz zor olabilir. Takvimde bir yıl 365 gün olarak görünür. Fazladan olan bu 0.24 günü atar, 4 yılda bir tam gün ekleriz ve yine her 4 yüzyılda bir bu artık günü eklemeyiz çünkü artık yıl her sene 0.24 yerine 0.25 gün ekler.
Gerçekte bu kadar karışık olmasına rağmen bu şu anlama gelir: Yılın aynı tarih ve zamanlarında Güneş gökyüzünde hep aynı yerdedir.
Gezegenlerin hepsi Güneş etrafında farklı zamanlarda bir tur tamamlar. Yani her gezegende yıl uzunluğu farklıdır. Güneş’ten daha uzak bir gezegen, daha uzun bir yörünge ve daha uzun bir yıl anlamına gelir.
Merkür Ateş Ve Buz
Merkür gezegenlerin Ferrari’si sayılır. Çünkü GûneU çevresinde bir dönüşünü 88 günde tamamlar. Eğer bu kadar hızlı hareket etmeseydi Güneş’in yerçelşiîij tarafından çekilirdi. Merkür, meteorların çarpmasını engelleyecek bir atmosferi çevresinde tutmavacallili kadar küçüktür. Milyarlarca yıl süren çarpışmalar sonucu tüm yüzeyi Ay’dan bile daha fazla kraterlerle doludur.
Yaşlılık
Dünya kendi ekseni etrafında tam olarak 24 saate döner ve bu dönüş yüzünden Güneş her 24 saatde bir görünür ve kaybolur. Ancak Merkür kendi ekseninde bir turunu çok yavaş bir hareketle 59 günde tamamlar. Bunun tam tersi olarak Güneş etrafında bir turunu 88 günde tamamlayan Merkür, üzerinde bir noktada Güneş göründüğünde uzun bir süre batmaz. Bu süre tam olarak 176 dünya yani iki Merkür yılıdır.
Bu da Merkür’de 100 yaşına kadar ancak 50 gece uykusu uyuyabileceğiniz anlamına gelir.
Buruşuk Elma
Merkür’ün ciddi bir şekilde gerdirme operasyonuna ihtiyacı var. Güneş sisteminde bu kadar buruşuk bir gezegen daha yoktur. Bunun nedeni Merkür’ünde tıpkı dünya gibi demir bir çekirdeğe sahip olmasıdır. Ancak Dünya’nın çekirdeği oluştuğu zamandan bu yana sıvı kalacak kadar sıcak kalmayı başarabilmiştir. Merkür’ün çekirdeği katılaşmış, küçülmüş, şekilsizleşmiş ve bu şekilsizleşen çekirdeğin üzerindeki ince üst katman da buruşuk bir elmaya benzemiştir. Mariner 10 uzay araştırma uydusu Merkür yüzeyinde 3000 metre yüksekliğinde kilometrelerce uzunlukta kabartılar bulunduğunu tespit etmiştir.
Güneş Merkür’den Dünya’dakinden üç kat daha büyük görünür. Çünkü Merkür Güneş’e çok daha yakındır. Yörüngesinde iki kez Güneş’e çok yaklaşan Merkür bu anlarda daha hızlı hareket etmeye başlar. Bu sırada Güneş sanki ters yönde hareket ediyormuş gibi görünür ama bu olay sadece bir kaç saat sürer.
Krater Adam
Merkür çok kültürlü bir yerdir. Oraya giderseniz Bach, Beethoven, Wagner, Shakespeare, Tolstoy ve Homer’i ziyaret edebilirsiniz. Bunlar Mariner 10 uydusu tarafından Merkür’de saptanan yapılara verilen adlardır.
astrolojide merkür,astrolojide buz,krater adam nedir
