Güneş Nedir?
Güneş helyum ve hidrojen gazlarından oluşmuş, muazzam büyüklükte bir ateş topudur. Çekirdeğindeki inanılmaz basınçlar, hidrojen atomlarını reaksiyona sokarak, sıcaklığın 15 milyon dereceye kadar yükselmesine yol açar. Tüm bu ısı yüzeyde kavurucu bir ısı oluşturur. En dış katman, yani ışık küre öylesine parlak ki 1.5 milyon km uzaktan bile Dünya’yı aydınlatır. Işık küredeki ısı düşünebileceğiniz herhangi bir maddeyi buharlaştırabilecek bir sıcaklık olan 5500 dereceye varır. Güneş’in 500.000 kilometre uzağında olsanız bile, ya canlı canlı kızarır ya da yaydığı güçlü radyasyon yüzünden ölürsünüz.

BİR TELESKOPLA ASLA GÜNEŞE BAKMAYIN.

Güneşi incelerken
Güneşe, hiçbir zaman direkt olarak bakmamamız gerekir. Öylesine parlaktır ki görüntüsünü bir teleskop veya dürbün kullanarak bir parça kağıda yansıtabiliriz. Küçük kırıcı bir teleskop bu iş için idealdir. Eğer bunun için dürbün kullanacaksanız sadece bir lensinden yararlanmanız daha doğru olur.

İhtiyacınız:
Beyaz kağıt • Karton Makas • Yapışkan bant
1)    Karton üzerinde teleskopumuzun izleme merceği kadar bir delik açarak bunu teleskopa yapıştırın.
Kağıdın üzerindeki görüntü ters olur ve üzerinde rastgele karanlık lekeler bulunur. Bu lekelere güneş lekeleri denir. Güneş lekelerinin bulunduğu bölge, Güneş fotosferinin diğer bölgelerine göre 2000 °C daha soğuktur Lekeler, Umbra denilen karanlık bir bölge ve bunu çevreleyen Penumbra denilen aydınlık bir kısımdan oluşur. Güneş lekeleri genellikle guruplar halinde görünürler. Bu gurupları birkaç gün izlemeyi sürdürürseniz, Güneş’in yüzeyinde bir uçtan diğer uca doğru hareket ettiğini görürsünüz. Gerçekte lekeler hareket etmez; ama Güneş de Dünya gibi kendi ekseni çevresinde dönüyor olduğundan dolayı lekeler hareket ediyormuş gibi görürsünüz. Güneş’in kendi ekseni çevresinde bir turu bir aydan biraz az sürer, bu yüzden Güneş lekeleri, bir kenardan diğer kenara 2 haftalık bir sürede ulaşırlar, sonra kaybolup 2 hafta kadar sonra yeniden diğer tarafta ortaya çıkarlar. Yine 2 hafta görünür, 2 hafta kaybolurlar. Güneş lekelerinin çoğu, kısa ömürlüdürler ve bu görünme ve kaybolma gezintisini bir veya iki kezden daha fazla yapamazlar.

Güneş lekelerinin sayısı değişkendir, her 11 yılda bir olabilecekleri en fazla sayıya (maksimuma) ulaşırlar. Bu zamanlarda Dünya’da hava biraz soğuk olur. Bunun sonuncusu 1991 yılında olmuştu, bir sonraki 2002 yılında bekleniyor.

Ay Ve Güneş Tutulmaları
Dünya ve Ay, zaman zaman bir diğeriyle Güneş’in arasına girer. Bu olaya “tutulma” denir. Çünkü, arada kalan, diğerine gelen Güneş ışığını tutar.
Ay Tutulması. Ay, Dünya’nın arkasında dolanıp gölgesine girdiğinde Ay tutulması olur. Bu, yılda bir veya iki kez olur. Ay Dünyadan çok uzakta ve Dünya’nın gölgeside küçük olduğundan Ay tutulması yalnızca bir kaç saat sürer. Dolunay sırasında oluşan bir Ay tutulmasını izlerseniz, Ay yüzeyini süpüren bir karanlık disk gölgesi görürsünüz. Bu Dünya’nın gölgesidir. Bir tam tutulmada gölge, Ay’ı tamamen kaplar ama, tamamen karanlık olmaz, koyu bir pas kırmızısına döner. Bunun nedeni, Güneş’ten gelen ışınlar Dünya tarafından tutuluyor olmasına rağmen, ışınlardaki kırmızı renk tonlarının dünya atmosferi tarafından saptırılmasıdır. Kısmi tutulmalarda ise gölge, Ay’ın bir kısmını kaplar.

Ay Tutulması
20012050 yıllık Ay tutulma zamanları çizelgesini sayfa 141’de bulabilirsiniz.

Güneş tutulması. Ay Dünya ile Güneş arasına girer ve Dünya üzerindeki birkaç kilometre genişliğinde bir gölge oluşturur. Eğer, Ay’ın Dünya’da yaptığı gölgenin içindeyseniz, Ay’ın Güneş’in önünden karanlık bir disk olarak geçtiğini görürsünüz. Ancak bir tam tutulma hariç, Güneş’e çıplak gözle bakmamalısınız. Bir tam tutulma anında Ay, Güneş’in önünü tamamen kapatır ve bu durumda Güneş’in görülebilen kısmı yalnızca çevresindeki ışık haresidir (korona). Koronanın özel cihazlar olmadan görülebildiği tek an işte bu tutulma anıdır; astronomlar bu anı yakalayabilmek için çok uzun mesafeler katederler.

Tam Güneş tutulması yılda bir veya iki kez olur, ama böyle bir tutulmayı görme sansımız çok azdır. Bunun nedeni, hem çok küçük bir bölgeden görülebilmesi ve hem de yalnızca birkaç dakika sürmesidir.

fal bakma.gen.tr sundu…

Bir önceki yazımız olan Gökyüzü dönüyor mu? başlıklı makalemizde gökyüzü döner mi, gökyüzü neye benzer ve gökyüzünün yapısı hakkında bilgiler verilmektedir.