Kuantum fiziğinde bir şeyin varlığının onun tüm çevresine bağlı olması durumuna “bağlamsallık” denir ve bunun içerimleri hem bizim tüm gerçeklik kavramımız hem de kendimizi o gerçeklik içinde, onun ortakları olarak görmemiz açısından engin bir deniz kadar geniştir. Bu, kuantum kuramının fal ve farklı epistemolojik, ahlaki ve ruhani boyutlarıyla yeni dünya görüşüne katkıda bulunması gerektiği şeklindeki iddianın ana nedenlerinden biridir. Epistemolojik boyut Bilgimizin doğası nedir ve hakikat ne demektir? Fransız filozof MerleauPonty’nin “durum içindeki hakikat” diye söz ettiği fenomoenolojisinde çok iyi ifade edilmiştir:

Mutlak gözlemciyi ve herhangi bir bakış açısından yoksun bilgiyi gözümde idealleştirdiğim sürece, ancak bir hataya yol açabilirim. Ancak, bu sayede benim için önemli olan tüm bilgiyle ve tüm edimlerle donandığımı şükranla fark edince, durumumun sınırlılığı içinde toplumla temasım bana tüm hakikatin ve hatta bilimin başlangıç noktası olarak kendini gösterir. Ve hakikat hakkında biraz fikrimiz olduğunal hakikatin içinde olup onun dışına çıkamadığımıza göre, tek yapabileceğim şey durum içinde bir hakikat tanımlamaktır.

Daha ileriki bölümlerde bundan ve gözlemci katılımcının ahlâki ve ruhani boyutlarından daha fazla söz edeceğim, ama kuantum bağlamsallığıyla (‘durum içindeki hakikat’) ilgili birkaç uyanya burada gereksinim vardır.
Gözlemcinin gerçekliğin ortaya çıkmasındaki rolü iyi anlaşılamayıp yanlış yöne çekilirse bu durum, talihsiz kültürel sonuçlara meydan verebilir. Bu yanılgı fiziğin tüm ağırlığını, bence çok tehlikeli olan ve bireyin değerlendirme yapan tek merci olduğu, yani dünyada ‘hakikat’ diye bir şey olmadığı; sadece kişisel ‘Bakış Açısı’nın varolduğu düşüncesini taşıyan ve şu an çok popüler olan fikre yöneltir.

Bir önceki yazımız olan Akrep Burcu Erkeği Kadını Özellikleri başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.