Vücuttaki Organların, Uzuvlarının Hareketinden, Seyirmesinden Bazı HAdiselerin Zuhur Edeceği Manasını Çıkaran (İhtilaç) İhtilaç, kelime olarak bir şey hakkında “şüpheye düşmek, titremek, titreşmek, göz gibi herhangi bir organın veya vücudun seğirmesi, kalbi his ve duygu kaplamak, kederle ve gamla dolmak, gözle gamzeyle işâret etmek ve sütten kesmek” gibi mânâlara gelir. Kısacası; “kişinin elinde olmadan, iradesi dışında azalarının refleksi, hareket etmesi veya vücudunun titremesi,” demektir.

Terim olarak ise ihtilaç, vücuttaki organlann hareketinden, insanın bazı uzuvlarının oynamasından, bazı hadiselerin zuhur edeceği mânâsını çıkarmak demektir. Meselâ, göz seğirmesi, kalbin daralması, hiçbir sebep yokken birden insanın kederlenip içinin gamla dolması, kulağın çınlaması, gözün seğirmesi, ayakların kaşınması gibi hadiseleri, sıkıntılı bir habere, kötü bir olaya haberci saymak, teşeümde bulunmaktır. Bu tür inanışlar, halk arasında oldukça yaygındır ve göz seğirmesi gibi tabirler kullanılagelmiştir.

Bu hususta yazılmış birçok vardır. Bunlara “ihtilaç nâme” veya “Kütübi ihtilaç” denilmektedir. Halk arasında da meşhurdur. Bu ilmi bazıları Zülkameyn’e, bazıları da Danyal’a (aleyhisselâm) nisbet etmişlerdir. Fakat bu konuda ne naklî ne de aklî delil istinadı vardır. Bu ilme dair de Türkçe’de birçok eser yazılmıştır.

Bir önceki yazımız olan İSLÂM’IN GELDİĞİ DEVİRDE FALCILIK başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.