Üçüncü Dalga’ya özgü sosyal hafıza, sadece saklanan bilginin miktarı açısından değil, niteliği açısından da farklı olacak. Diğer bir deyişle, hafızamıza “yaşam” katacağız.

İnsan beyninde kuşaktan kuşağa aktarılan sosyal hafıza, sürekli olarak eriyor, tazeleniyor, kıyaslanıyor, çeşitli şekillerde birleştirilerek değişime uğruyordu. Aktif, yani dinamikti. Neredeyse kelimenin gerçek anlamıyla canlıydı.

Endüstri uygarlığı sosyal hafızayı insan beyninin dışına çıkardığında, bu birikmiş veriler nesneleşti, kağıtlara, fotoğraflara ve filmlere döküldü. Ama bir veri parçası kağıt üzerine döküldüğünde, bir görüntü bir kez resimlendiğinde, gazete bir kez basıldığında pasifleşir ve statik hale gelir. Yeniden insan beynine sokulduklarında ise canlanır, kullanılır ve yeni biçimlere girer. Bu açıdan, İkinci Dalga uygarlığı sosyal hafızayı köklü bir şekilde genişletmekle birlikte, aynı zamanda da onu dondurdu.

Üçüncü Dalga enfosferine sıçrarken, tarih açısından asıl heyecan uyandıran şey onu yalnızca sosyal hafızayı genişletmesi değil, yeniden yaşama döndürmesidir. Bilgisayar biriktirdiği verileri bir işlemden geçirdiğinden, insanoğlunun geçmişinde daha önce benzeri görülmemiş bir olgu ortaya çıktı: Bilgisayar hem sosyal hafızanın kapasitesini artırdı hem de onu harekete geçirdi. Bu ikisi birleştiğinde bir itici güç oluştuğu kısa süre içinde anlaşılacak.

Bu yeni genişletilmiş sosyal hafızayı harekete geçirmek, yeni kültürel enerjilerin de salıverilmesini sağlayacak, çünkü bilgisayar sadece küçük parçalar halindeki verileri düzenlemekte ve bütünleştirmekte değil, imkan dahilindeki şeylerin sınırlarını da çok ötelere genişletecek. Bir lık ya da dosya dolabı, alışılagelmiş biçimde düşünmenin dışına çıkmak bir yana, hiçbir şekilde düşünme becerisine sahip değildir. Ama bilgisayarın “dü şünülemeyen ve bugüne dek düşünülememiş olanı düşünmesini” istemek mümkündür. Daha önce gerçek anlamda düşünülmesi veya hayal edilmesi mümkün olmayan türden yeni teorileri, fikirleri, ideolojileri, sanat görüşlerini, ekonomik ve politik yenilikleri, bilgisayar ortaya çıkarabilecek. Böylece tarihsel değişimi hızlandıracak ve Üçüncü Dalga uygarlığındaki toplumsal çeşitliliği artıracak.

Daha önceki tüm uygarlık aşamalarında, insanlar arasında iletişim araçlarını enfosfer sağlıyordu. Üçüncü Dalga, bu araçların çeşitliliğini, imkanlarını ve kapasitelerini artıracak. Ama bunun ötesinde, tarihte ilk kez makinenin makineyle haberleşmesine ve daha da şaşırtıcı olarak insanla zeka ortamı arasındaki haberleşmeyi mümkün kılan araçlara tanık olacağız. Biraz geri çekilerek resme daha geniş açıdan bakarsak, enfosfer devriminin de toplumun enerji temelindeki ve teknoloji düzenindeki devrim kadar üst düzeyde ve kapsamlı olduğunu görürüz.
Yeni bir uygarlık kurma çabaları, aynı anda birçok seviyede birbirleriyle yarışıyor.

Bir önceki yazımız olan Akrep burcu Çin Astrolojisi başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.