Fal Bak | Fal Bakma | Tarot Falı Bak | Burçlar

Ocak 2013

Kış Üçgeni

Ocak ayı ortalarında, gece yarısı doğuya doğru bakarsanız, üç büyük, parlak yıldızdan oluşmuş bir üçgen seçersiniz. Bu yıldızlardan Procyon (Küçükköpek) Takımyıldızı’ nda, Betelgeuse (Avcı) Takımyıldızı’nda ve Sirius da (Büyükköpek) Takımyıldızı’nda yer alır. Avcı Takımyıldızı tamamen parlak yıldızlardan oluşmuş, en kolay görülebilir takımyıldızlardan birisidir.

Tam ortada, avcının kemerini oluşturan üç yıldızın hemen altında sisli bir leke göreceksiniz. Dürbünle baktığınızda bunun Avcı Bulutu adı verilen harika bir oluşum olduğunu görürsünüz.

Güney yarımkürede yaşıyorsanız:
Scorpius, Akrep. Ağustos ayı ortasında sırt üstü yatıp tam tepenize bakarsanız görebileceğiniz Akrep Takımyıldızımdaki en parlak yıldız, bizim Güneş’imizin 700 katı büyüklüğünde “süperdev” bir yıldız olan Antares’dir Güney yarımküredeki kış üçgeni, kuzey yarım küredeki yaz üçgeni ile aynıdır. Bir kış gecesinde kuzeye bakarsanız Vega, Deneb ve Altair’in oluşturduğu üçgeni görürsünüz. (S, 14)

Göksel İşaretler
Bir takımyıldız görmenin en güzel yanı başka takımyıldızlar görmenize yardımcı olmasıdır. Takımyıldızlardaki yıldızları diğer takımyıldızların yerini bulmak için kullanabilirsiniz.

Kutup yıldızı. Büyükayı’yı bulduktan sonra kutup yıldızını bulmak hiç de zor değildir. Bunun için gözlerinizi Büyükayı’daki Merak ve Dubhe yıldızları doğrultusunda aşağı doğru kaydırmanız yeterlidir. Karşınıza çıkacak ilk parlak yıldız, Kutup Yıldızı olacaktır. Kutup Yıldızı ayrıca, Küçükayı Takımyıldızı’nın son yıldızıdır.
Yunus. Bir yaz üçgeni yıldızı olan Altair, Yunus Takımyıldızı’nı bulmanızda yardımcı olur. Bu sefer izleyeceğimiz yol, Kartal Takımyıldızı’nın kuyruğundan kuzeydoğu yönüne doğru gözlerimizi kaydırmak olacaktır.

Ejderha. Yaz üçgeninde Deneb yıldızını bulduktan sonra Kuğu Takımyıldızı’nın gökyüzünde tepesinde Deneb olan bir haç oluşturan diğer yıldızlarını göreceksiniz. Gözlerinizi, gördüğünüz bu haçın kısa kolunu oluşturan üç yıldız doğrultusunda kuzeybatıya doğru yönlendirirseniz, küçük bir uçurtma biçimi oluşturan dört yıldız bulacaksınız. İşte bu dört yıldız, Ejderha Takımyıldızı’nın adını veren baş kısmını oluşturur. Not: Buradaki üçgen 14. sayfada başka bir açı ile görülebilir.

Güneyhaçı. Güney yarımkürede, kutup yıldızının eşi niteliğindeki en yakın oluşum Güneyhaçı’dır. Gözlerimizi ufuk çizgisinden biraz daha yukarı doğru çevirdiğimizde bu yıldız grubunu kışın yukarıda, yazın ise biraz daha aşağıda görünen Erboğa Takımyıldızı’nın hemen yanında görebiliriz. Erboğa Takımyıldızı’nın en parlak iki yıldızı olan Alfa ve Beta yıldızları doğrultusunda çizilecek bir hayali çizgi bizi Güneyhaçı yıldız grubuna götürecektir.

Yıldız izleme

Haritalar yardımıyla belli başlı takımyıldızların yerlerini belirleyerek yön bulmaya başlayabilirsiniz. Şekildeki küçük yıldız grubunun, gökyüzünde buradakinden daha büyük ve geniş olacağını unutmayın. Yıldızların gece boyunca azar azar hareket ettiğini düşünürseniz, bir kısım takımyıldızların sürekli görünür, bir kısmının da yılın belli zamanlarında görünür olduğunu anlayabilirsiniz.

Büyükayı
Büyükayı yıldızlarını her zaman şekildeki gibi göremeyebilirsiniz. Gece boyunca gökyüzünde hareket eden bu yıldızları bulamazsanız, ınızı çevirmeyi deneyin.
Büyükayı tamamen ters bir durumda da duruyor olabilir.
Soldan sağa yedi yıldız:
Dubhe, Merak ,Phad, Megrez, ! Alioth, Mizar ve Alkaid. Dubhe Büyükayı’nın en parlak i yıldızıdır.

Kuzey yarımkürede yaşıyorsanız:
Büyükayı (Ursa Majör). Büyükayı belirlenmesi çok kolay olan yedi yıldızdan oluşur. Bu yıldız grubu Avrupa’da, eski model bir sabana benzemesinden ötürü Saban Takımyıldızı olarak adlandırılmıştır. Bir başka farklı isimlendirmede Kuzey Amerika’da Büyükkepçe diye bilinmesidir. Gerçekten de bir çorba kepçesine benziyor. Tabii tüm bunlar bize astronomların ne kadar yaratıcı olabildiğini gösteriyor. Büyükayı’yı bulmak için gökyüzünün kuzey kısmına bakmalısınız. Sonbaharda ufuk çizgisi dolaylarındayken, baharda neredeyse tam tepededir.

Büyükayı: Gökyüzünün hanımefendisi
Yunan mitolojisinde Büyükayı Callisto adında güzel, genç bir kızdır. Catfisto. Av Tanrıçası Artemıs’in ilgisini Sekiyordu. Ve böyiesıne güzel bir kıza ilgi duyan yalnız Artemis değildi. Tanrıların kralı Zeus da Callisto’nun çok Hoş bir kız olduğunu düşünüyordu. Böylece büyülü ( güçlennı kullanarak, Artemis’in kılığına giren Zeus Callisto’yla birlikte oldu ve ona Arcas adında bir oğlan I verdi. Zeus’un çapkınlığına (Bu sadece bir tanesi!) bozulan eşi Hera, Callisto’yu bir ayıya dönüştürdü. Yıllar ( sonra büyüyüp güçlü bir avcı olan Arcas, avlanmak için Sıktığı bir gün Callisto’yla karşılaştığında, onu sıradan btr yı sanıp öldürmek üzereyken imdada yetişen Zeus, Callisto’yu gökyüzüne kaldırdı, işte o zamandan beri pallısto, Büyükayı Takımyıldızı olarak bızlere yol göstermektedir.

Yaz üçgeni. Bir yaz gecesinde tam tepenizdeki noktadan itibaren güneye doğru gökyüzünü araştırın. Bu sırada göreceğiniz üç parlak yıldız Vega, Deneb ve Altair yaz üçgeni olarak adlandırılır. Bu üç yıldızın her biri bir takımyıldıza aittir. VegaLir, Deneb (Kuğu) ve Altair (Kartal) takımyıldızındandır.

Yunan mitolojisinde, Kral Zeus’un kılık değiştirerek kadi$tera yaklaşmak gibi bir alışkanlığı vardı. Sparta Kraliçesi tatlı Leda’ya da bir kuğu olarak görünmeye karaıfl/erdi. Ve Zeus’un bu oyunu işe yaradı.

Yıldızlar rehberiniz

Açık bir gecede gökyüzüne baktığınızda ilk seferde göreceğiniz şeyler Ay ve yanıp sönen küçük ışıklardır. Bu yanıp sönen ışıkların bir çoğu yıldızdır. Ve yıldızlar gerçekten de çok fazla sayıdadır. Teleskop kullanmadan bile neredeyse 2000 tane yıldız görebiliriz. Peki yıldızlar bize, Dünya’da (veya Uzay’da ) nasıl rehberlik ederler?
Babil ve Mısırlı yıldız gözlemcileri, tek tek yıldızları noktaları birleştirme oyunu gibi, birleştirip, çeşitli hayvan şekillerine uyduruna dek insanlar yıldızların rehberliğinden yararlanmadılar. Bu uyduruk şekillere takımyıldızlar adı verildi ve bundan sonra astronomlar takımyıldızlarını göksel işaret olarak kullandılar.

Aslında takımyıldızları bir illüzyondur. Bir takımyıldızıyla yıldızlar arasında herhangi bir bağlantı yoktur. Çoğu zaman bu yıldızlar birbirlerine yakın bile değildirler. Sadece, öyle gibi görünürler. Örnek olarak Avcı Takımyıldızının yan yana görünen iki yıldızı Kappa ve Gamma gerçekte birbirlerinden milyarlarca kilometre uzaktadırlar.

Gece gökyüzünü kullanarak yolunuzu bulmak biraz zor bir iştir ama bugüne kadar kimse takımyıldızlardan daha iyi bir yöntem bulamamıştır.

Takımyıldızlar
• Bugün astronomlarca kabul edilen 88 takımyıldız vardır. Birçoğunun adları Latince olmasına rağmen takımyıldızlara, kendilerini ilk tanımlayan Yunan pstronomlar tarafından tanrılar, kahramanlar ve mitolojideki yaratıkiarm adları verilmiştir. Eski Yunan (ji takımyıldızlarından bazıları şunlardır:
• Modern adlandırmalar daha basitçedir.
• ÂntliaPompa , Microscopium (Mikroskop)

Tüm takımyıldızlardaki yıldızlar yunan alfabesinin harfleri ile adlandırılmıştık Takım yıldızdaki en parlak yıldız Alfa, ikinci parlak yıldız Beta ve üçüncüsü de Gamma diye isimlendirilir. Ve bu şekilde devam eder. Yani Alfa Centauri, Erboğa takımyıldızının en parlak yıldızıdır.

Gökyüzü dönüyor mu?

Gökyüzüne yeteri kadar uzun bakarsanız, doğudan batıya doğru yavaşça hareket ettiğini görürsünüz. Gerçekte dönen gökyüzü değil, Dünya’dır. Yıldızlar tamamen hareketsiz dururlar ve Dünya, tüm yıldız düzeni, belli zaman dilimlerinde görülebilecek şekilde dönüp durur. İşte bu dönüp durma sonucu yıldızları hareketli sanırız. Dünyanın kendi etrafında bir tur dönmesi 24 saat alır. Bu da her 24 saatte bir yıldız düzeni aynı halini alacak demektir (daha doğrusu 23 saat 56 dakika). Bunun sonucunda belirli bir yıldızı ararken, farklı saatlerde farklı yerlere bakarız.

Göksel Küre
Yıldızların hareketli görülmesi bizde, sanki Dünya ile aynı hareketleri yapan , aynı eksen üzerinde dönen içi yıldızlarla boyanmış bir büyük top varmış hayali görüntüsünü uyandırır. Eski astronomlar bu topu gerçekten var kabul ediyorlardı. Tabii ki böyle bir şey olmadığını biliyoruz ama yinede göksel küre denen bu hayal ürünü top, gözlem için halen iyi bir yoldur. Astronomlar bunu, yıldızların yerlerini daha kesin belirlemek için kullanırlar.

• Dünya’nın, kuzey ve güney kutupları arasında kendi ekseni etrafında döndüğü gibi, göksel küre de aynı şekilde kuzey ve güney göksel kutupları arasında, kendi ekseni etrafında dönmektedir.
• Göksel kürenin ortasındaki hayali çizgi, tıpkı Dünya’da olduğu gibi ekvator olarak adlandırılır (göksel ekvator).
• Dünya üzerinde konumlar enlem ve boylamlarla belirlenirken, yıldızlann konumu göksel kürede, batma ve doğru yükselme çizgileri ile belirlenir.
• Batma çizgisi enlem gibidir. Bir yıldızın, kutup ile ekvator arasındaki yerini belirtir.
• Doğru yükselme çizgisi ise boylama benzer. Bir yıldızın “Koç’un ilk noktası” adı verilen noktadan ne kadar uzakta olduğunu belirtir.

Uzay menüsü

Başlamadan önce gece gökyüzünde nelerle karşılaşabileceğiniz konusunda biraz fikir edinelim.
Evren, her şeydir. Yani gördüğünüz ve göremediğiniz her şey. Büyük bir kısmı boşluk olan evren, içinde milyarlarca yıldızı barındırır. Kimse ne kadar büyük olduğunu kestiremez. Ama şu kesin ki, akıl almaz derecede büyüktür ve ışık hızında büyümeye devam etmektedir. (Bu da çok, çok hızlı demek).

Yıldızlar, gerçekten büyük ve kızgın gaz toplarıdır. Nükleer reaksiyonlar sayesinde öylesine yüksek sıcaklıklarda yanarlar ki hayal bile edemeyeceğiniz uzaklıklardan görünürler. Orta boyutta bir yıldızın yanında bile Dünya, bir balkabağının üzerinde toplu iğne başı kadar kalır. Büyük bir yıldız için balkabağı yerine bir fili hayal edebiliriz.

Yıldızların, gökyüzünde o denli küçük gözükmelerinin nedeni ise gerçekten çok fazla uzakta olmalarıdır.
Galaksiler, büyük yıldız gruplarıdır. Bazı galaksiler yumurta şeklinde iken bazıları da çember şeklindedir. Ve tabii ki bazıları da şekilsizdir. Galaksiler milyarlarca yıldızdan oluşur. Yerküremiz ise Samanyolu adını alan bir galaksiye dahildir.
Güneş sistemi, Güneş kendi kişisel yıldızımız, çevresinde dönmekte olan gezegen ve küçük parçacıklardan oluşur. Astronomlar yakın zamanlarda diğer uzak yıldızlar etrafında dönmekte olan gezegenler de bulmuşlardır.

Gezegenler, bir yıldızın çevresinde (yörüngesinde) dönen büyük kaya ve sıvılaşmış gaz toplarıdır. Bizim sistemimizde bunlardan dokuz tane vardır. Dünya bu gezegenlerden, Güneş’e yakınlığına göre üçüncüsüdür. Gezegenler çok az ışık yayarlar veya hiç yaymazlar. Bu yüzden onları sadece Güneş ışığını yansıtırken görebiliriz.

Uydular, bir gezegenin yörüngesinde hareket ederler. Ay Dünya etrafında dönen doğal bir uydudur. Uzayda birçok uydu daha vardır. Küçük uzay araçları, uzay istasyonları ve uzay çöpleri de Dünya etrafında dönen yapay uydulardır.
Kuyruklu yıldızlar, asteroitler ve meteorlar, uzayda başı boş gezinen diğer oluşumlardır.

Geceleyin gökyüzü

Açık bir gecede, şehrin tüm yapılarından uzak bir yerde gökyüzüne bakarsanız, birçok insanın neden astronomi ile bu kadar yakından ilgilendiğini çok rahat anlayabilirsiniz.
Basitçe söylemek gerekirse; gökyüzü şaşırtıcı, ilham ve hayranlık verici güzelliktedir. Gökyüzü hakkında hiçbir şey bilmeseniz bile, ağzınız bir karış açık yukarı bakarken şu sözler dudaklarınızdan dökülüverir. ‘Vay be!’

Aslında en ilginci; konuyu derinlemesine öğrendikçe ona olan hayranlığınızın artmasıdır. Dahası, astronomi öğrenmek size, Süpermen’i bile kıskandıracak güçler kazandırır.
•    Bu ı okumaya devam ettikçe birkaç kilometre ya da birkaç yüz kilometre değil, milyarlarca kilometre ötesini görebileceksiniz.

•    Ayrıca uzak geçmişi görebilecek, milyarlarca yıl önce henüz dünya gençken neler olup bittiğini takip edebileceksiniz. Hatta evrenin oluşumuna bile şahit olabileceksiniz. Astronominin bir diğer güzel yanı da tamamen özgür olmasıdır.
Başlamak için ihtiyacınız olanlar: iki gözünüz ve geceleyin gökyüzü.