Bu yılın gezegensel etkileri para, meslek, ev ve aile, eğitim ve kişisel değişim alanında olacak. Bu yıl, insanlar hayatınızın bir parçası olsalar da siz daha çok kendinize, koç burcu ilgi alanlarınıza ve ailenize yöneleceksiniz.
24 Haziranda Jüpiter İkizler’e yani sizin Üçüncü Evinize geçerken kendinizle barışık kalmakta zorlanacaksınız. Programınız çok yoğun olacak; raporlar, toplantılar, iş yerindeki angaryalar, e-postalar arasında çok yoğun bir iş hayatı yaşayacaksınız.
Tam da istediğiniz gibi! Jüpiter’in bu geçişiyle toplumsal faaliyetlerinizde artış olacak, kardeşleriniz ve komşularınızla ilişkileriniz yoğunlaşacak. Çocuğunuz varsa onları arabayla oradan oraya taşımaya hazırlıklı olun.
Jüpiter, zihninizi ve merak duygunuzu uyandıracak. Bu yüzden kütüphane üyeliğinizi yenileyebilir ya da elektronik kitap okuyucu satın alabilirsiniz.
Jüpiter 25 Haziranda Yengeç burcuna girdiğinde sizin de dikkatiniz evinize yönelecek. Bu tarihten itibaren yıl boyunca sürecek olan, ev ve aileyi temsil eden Dördüncü Evinize geçiş başlar. Jüpiter İkizlere girdiğinde evde yapılacaklar listesini tamamlarsanız, Yengeç’e girdiğinde rahat edersiniz.
Bu geçiş koç burcu evinin bakım ve onarımı için en uygun zamandır ancak unutmayın ki Jüpiter genişlemeyi temsil eder, bu yüzden yapabileceğinizden fazla iş planlamayın. Başlamadan önce önceliklerinizi belirleyin. Jüpiter arkadaşlar, aile ve şehir dışından gelen misafirlerle iyi vakit geçireceğinizi müjdeler. Ailenizi yeniden bir araya getirebilirsiniz.
Akrep’teki Satürn’ün odak noktası, sizin Sekizinci Eviniz müşterek kaynaklardır. 2012 Ekim ayında başlayan bu geçiş, partnerinizin gelirini, sigortasını, yatırım, miras ve banka hesaplarını vurgular, ilerideki birkaç yılda, bu alanlardan bazılarıyla ilgilenmek gerekecektir.
Satürn’ün Sekizinci Eve geçişinin en iyi yönü, birikmiş borçların ödenmesidir. Koç burcu Borçlarınız varsa 2014 yılının sonuna kadar kredi kartı ve diğer borçlarınızı kapatmak için bir plan yapın. 2014 sonunda Satürn Yay burcuna geçiş yapacaktır. Harcamalarınızı nakit yapın, tasarruf planı oluşturun, ayağınızı yorganınıza göre uzatın. Satürn bunların karşılığını iinansal güvenlik ve yüksek kredilendirme derecesi olarak verecektir.
îleriki iki yıl boyunca gelirinizde azalma olabileceğinden idareli yaşamanız çok önemlidir. Bu durum yatırımlarınız için de geçerlidir. Emeklilik hesabınızı gözden geçirin, bir danışmanla görüşüp daha ölçülü bir plan yapıp yapmamaya karar verin.
Jüpiter, dünyadaki fırsatları hissetmenizi sağlar. Güneş ve Ay durumunuza göre, size hayatınızın fırsatını sunabilir.
Jüpiter’in burç pozisyonu, fırsatları aramanız gereken yerleri, nerede kullanacağınızı ve bu fırsatlardan ne kazanacağınızı belirler. Jüpiter’in şans gezegeni olarak nitelendirilmesi doğru değildir. Fırsatları işaret ettiği için şansa pek yer vermez. Şans, size sunulan fırsatlar değil, o fırsatı nasıl değerlendirdiğinizle ilgilidir.
Güneş ya da Ay’la aynı burçta olursa Jüpiter, fırsatları doğrudan etkiler ve bu şans olarak nitelenebilir. Jüpiter Merkür’le aynı burçtaysa sezgiler fırsatları değerlendirecek biçimde yorumlanır. Jüpiter Venüs’le aynı burçtaysa duygulan çıkarınız doğrultusunda yorumlarsınız, dünyanın sunduğu değişim süreciyle uyumlu olursunuz.
Jüpiter Mars’la aynı burçtaysa fırsatları cesaretle, coşkuyla, büyük bir enerjiyle takip edersiniz, büyük risklere atılır, kartlarınızı açık oynarsınız.
Olabildiğince açık bir geceye ihtiyacımız olacak. Eğer mümkünse binalardan, ağaçlardan ve şehir ışıklarından uzak açık bir alana çıkın. En iyisi istediğiniz zaman kendi başınıza güvenle gidebileceğiniz bir yer bulmaktır. Venüs’ün bu yüzyıl içindeki tek geçişini yakalamak üzereyken ‘Eve gitme zamanı!1 diyen bir annebabadan daha kötüsü olamaz. Bir arka bahçe işinizi görür. Ve tabii güvenli bir teras da. Eğer gece dışarı çıkmanıza izin verilmiyorsa üzülmeyin; odanızın penceresinden de yeterince çok şey görebilirsiniz.
Gece dışarı çıkıyorsanız, sıcak tutacak bir kıyafet
yarar var Ve bir şapka takmak da yerinde bîr t olur. (Ters takmak şartıyla. Unutmayın! Yukarı
Yıldız izleme önerileri
• Ay gökyüzündeyken gözlem yapmayın. Ayın karanlık gününü bekleyin. Çünkü ay öyle ışık yansıtır ki, bu ışıktan dolayı birçok silik detayı kaçırırsınız.
• Gözünüze, karanlığa alışması için zaman tanıyın; 10 dakikalık bir karanlık, gözün irisinin tamamen açılması için yetecektir. Çevredeki ışıkların, gözünüzün karanlığa uyumunu bozacağını unutmayın. Göz merceğinin tamamen açılması için zifiri karanlıkta en az on dakikalık bir zaman gerekir. Bazı uzmanlar ise bunun için bir saatlik bir süre gerektiğini söylerler.
• Çok belirsiz şeyleri görmek için gözünüzün kenarı ile bakmayı deneyin. Bu küçük oyunu, M.Ö. 4. yüzyılda Yunan düşünürü Aristoteles denemiştir. İşe yaradığını fark edeceksiniz. Çünkü gerçektende gözün kenar kısımları belirsiz ışığı, orta kısımlarına göre daha iyi toplar. Böylece silik nesneleri daha net görürsünüz. Bu şekilde bakmaya “dönük görüş” adı verilir.
• Göksel kutuplara yakın yıldızlar küçük hareketlerle yer değiştirirler. Bu yıldızlara kutupsal yıldızlar denir. Kutup yıldızı tam kutup noktasındadır ve neredeyse hiç hareket etmez.
• Göksel ekvatora yakın olan yıldızlar büyük çemberler çizerek dönerler ve hareketleri daha hızlıdır.
• Yıldızları kutuplardan izlerseniz, hiç birinin doğup batmadığını, gece boyunca çemberler çizerek hareket ettiklerini görürsünüz.
• Eğer bu gözlemi ekvatorda yaparsanız, bütün bir çember hareketi görmezsiniz. Burada yıldızlar doğu ufuk çizgisinden yükselir ve batı ufuk çizgisinden batar.
• Bulunduğunuz yer ekvator ile kutup noktaları arasında ise kimi yıldızların çember hareketi yaptığını, kiminin de doğup battığını göreceksiniz. Çember hareketi yapan yıldızlara kutupsal yıldızlar denir.
Mevsimlik yıldızlar
Gün, Dünya’nın dönmesi sonucu bulunduğumuz yerin Güneş’i görmesi ile başlar. Yıldızlar aslında gündüz de gökyüzündedirler ama Güneş öylesine parlaktır ki yıldızların ışıklarını yutar. Yıldızları ancak Güneş battığında tekrar görebiliriz. Kendi ekseninde dönmesinin yanı sıra Dünya, Güneş etrafında yörünge adı verilen ve tamamlanması bir yıl süren büyük bir çember çizer. Yıldızları görüşümüz Dünya’nın hareketi ile değişir. Yani yıldız düzeni sadece gece boyunca değil, mevsim farklılıkları ile de değişir. Göksel kutuplara yakın yıldızlar yıl boyunca bizimledirler. Göksel ekvatora yakın yıldızlar ise mevsimlerle görünürler ve kaybolurlar.
yıldızların hareket etme sistemi,yıldızların hareketi,yıldızlarda hareket
Bundan sonraki sayfalarda belli başlı takımyıldızların yerini görebileceğiniz haritalar bulacaksınız. Bunlar başlangıç için yeterli olacaktır. Eğer astronomiye profesyonelce bir ilgi duyuyorsanız daha fazla malzemeye ihtiyacınız olabilir. Aylık astronomi dergilerinde güzel haritalar bulabilirsiniz. Bununla da yetinmem derseniz, tüm yıldız ve galaksilerin yerini kolayca bulabileceğiniz bir yıldız atlası işinizi görecektir.
Haritalar Ne Gösterir ?
Bu haritalar, gece çıplak gözle binlercesini görebileceğiniz yıldızların küçük bir kısmını içerir. Burada verilenler, takımyıldızlarını meydana getiren en parlak yıldızlardır ve biraz sabırla, yerlerini kolayca belirleyebilirsiniz. Haritaların merkezi, yıldızların gece boyunca etrafında döndüğü göksel kutup noktasıdır.
Takımyıldızlarını Nasıl Buluruz ?
Haritaları kullanabilmek için öncelikle göksel kutup noktalarını işaretlememiz gerekir. Kuzey yarımkürede bu nokta, Kutup Yıldızı 16) yakınlarında, güney yarımkürede ise Güneyhaçı 18) dolaylarındadır. Bu noktaları belirledikten sonra sayfa 14 ve 18’de verilen yöntemleri kullanarak bazı anahtar takımyıldızları belirledikten sonra, haritaları kullanarak diğer takımyıldızları bulabilirsiniz.
Yıldızlar Ne Kadar Parlaktır?
M.Ö. 150 yıllarında Yunan astronomu Hipparkus yıldızların parlaklığını belirlemek için bir ölçü birimi ortaya koydu. Görebildiği en parlak yıldıza 1, en silik yıldıza 6 birim verdi. Astronomlar bu yöntemi günümüzde hala kullanmaktadırlar. Tek fark teleskopların yardımıyla 30 birimden daha az parlak yıldızların bile görülebilmesidir. İyi bir dürbün 9 birim parlaklığında yıldızları görebilirken, küçük bir teleskop 10 birime kadar çıkabilir. Bu ölçünün diğer ucunda ise eksili birimlere sahip çok ama çok parlak yıldızlar vardır.
Kadırga (Canopus)
0. 7 Sirius 1.5 ve bizim güneşimiz 26.7 birimdir.
• Yıldız parlaklık birimini kullanmak için özel bir donanıma ihtiyacınız yok. Çünkü bu sınıflandırma gözle yapılabilecek kadar kolaydır. Parlaklık birimini bildiğimiz birkaç yıldızla karşılaştırarak, yıldızınızın parlaklığını kestirebilirsiniz. Birimini bulmak istediğiniz yıldızdan biri daha parlak, diğeri ise daha karanlık iki yıldızla karşılaştırmak işinizi kolaylaştıracaktır.
Başlangıç için aşağıdaki birimler yeterli olacaktır.
Eğer imkanınız varsa bir dürbün sahibi olmak yarar sağlayacaktır. Çok kuvvetli olması gerekmez. Aslında ne kadar güçlü olursa kullanımı o kadar zorlaşır, çünkü elinizin en küçük hareketi bile kat kat büyüyecektir.
Dürbüne ne kadar ışık gireceğini kontrol eden lens genişliği de en az büyütme gücü kadar önemlidir. 7×40 diye tanımlanan bir dürbün 7 kez büyütüyor demektir. 40 ise ana lens 40mm genişliğinde anlamın gelir. Astronomi için uygun dürbünler 8×40, 7×50 ve 10×50 olabilir ama kesinlikle daha güçlü değil. 10×50’lik bir dürbünü bile kullanırken, kollarınızı bir desteğe yaslayıp son derece hareketsiz tutmanız gerekir.
Gözümüzle göremeyip iyi bir dürbünle görebileceğimiz bazı şeyler:
• Büyük Avcı (Orion) bulutu Venüs’ün evreleri
• Jüpiterin bazı uyduları
• Boğa Takımyıldızı’ndaki Pleiades, Yengeç Takımyıldızı’ndaki M44 gibi yıldız yığınları.
• Çıplak gözle neredeyse görünmeyen ikili yığınlar ve Akrep Takımyıldızı’ndaki M7 yıldız yığını.
• Aydaki kraterler
• 79 birim parlaklığındaki yıldızlar
• Kuyruklu yıldızlar
• Değişken yıldızlar
• Komşunuzun televizyonu
Teleskoplar
Gözünüzle yeterince görebiliyor olmanıza rağmen bir teleskop çok daha az ışık yayan oluşumları izlemede yardımcı olacaktır. Gökyüzünü gözlerimizle yeterince inceleyip, nerelere bakmamız gerektiğini öğrendiğimizde bir teleskop oldukça işinize yarayacaktır. Tabii bütün teleskoplar işinizi görmeyebilir. Astronomik bir teleskop olması gerekmektedir. Bütün bu büyütücü donanımlar görüntüyü ters olarak yansıtır. Böylece birçok teleskopta görüntüyü tekrar düz hale getiren ekstra mercekler kullanılmıştır. Astronomik teleskoplarda ise bu fazla mercekler yoktur. Çünkü bunlar gece gökyüzündeki ışığın büyük bir kısmını yutar.
Bir teleskop yardımıyla şunları inceleyebilirsiniz:
Aydaki dağ ve vadileri
Diğer gezegenleri; ama sadece ışık noktası olarak değil. Mars’ın buz dağlarını ve Jüpiter’in bulut kemerini Jüpiter’in uyduları ve Satürn’ün devasa halkasını Yıldız yığınlarını Yıldızlar arası renk farklılıklarını İkili yıldızları
10 birimden daha karanlık yıldızları Değişken yıldızları Sokağın diğer ucundaki komşunuzun ne renk pijama giydiğini
Teleskop Ne Kadar Büyük Olmalı?
Çok büyük bir teleskopa ihtiyacınız yok. Önemli olan alınacak teleskopun, ileri teknoloji ile üretilmiş lenslere sahip olması ve bunların özenle yerleştirilmiş olmasıdır. Geniş lenslere sahip teleskoplar gece görüşü açısından daha faydalı olacaktır. Düşündüğünüz kadar fazla bir büyütmeye ihtiyacınız yok. Kırılmalı bir teleskop için 6075mm’lik lensler uygundur. Yansıtmalı teleskoplarda ise bu rakam 120150mm ye kadar çıkabilir.
• Oyuncak mağazasından teleskop almayın
• Memnun kalmadığınızda paranızı geri alabileceğinizden emin olun
• Eğer teleskopunuz temiz ve keskin görüntüler sağlamıyorsa paranızı hemen geri alın.
(Teleskoplar iki takım merceğe sahiptir: Yıldızların yaydığı ışığı odaklayan ana lens ve oluşan görüntüyü göze odaklayan
büyütmesini, ana (ensin odak uzunluğunu okülerin odak
uzunluğuna bölerek buîabiî?rsinsz Yani ana lens odak
uzunluğu 1000 mm ve oküler odak uzunluğu 20 mm otan bir
teleskopun büyütmesi 100Ö/20=50x (Burada 50x ifadesindeki
x işareti, “kez, kere, defai kat” demektir. Yani, 50x
yazdığımızda, ‘‘elli kat büyütme ” demektir Ç.N.) formülü ile
bulunur. Oküler odak uzunluğu ne kadar küçük ya da ana
lensin odak uzunluğu ne kadar büyük olursa, büyütme o kadar fazlalaşır.
Yansıtmalı Ve Kırınımlılar
Genel olarak iki ana gurup teleskop vardır: Kırınımlılar ve
Yansıtmalılar.
• Kırınımlılar, görünüş itibariyle çoğu insanın teleskop idealine uygundur; uzun ve incedirler. Kırınımlı olarak adlandırılırlar, çünkü uzak nesnelerden gelen ışınları kırarak veya bükerek odaklarlar. Bir uçta gözetleme deliği, diğer ucunda nesne merceği (lensi) bulunur. Bu mercek, nesneden gelen ışınları odaklar. Gözetleme merceği ile nesne merceği arasında, renk düzeltici lensler olması gerekir. Bu ara parçalar teleskopu “akromatik” yaparlar. Ucuz teleskopların çoğu akromatik değildir (rengi düzeltmez).
• Yansıtmalılar daha kısa boylu ve daha şişmandırlar, gözetleme deliği kenarda, tepeye yakın bir yerdedir. Yansıtmalı denmesinin nedeni, odaklama için ayna kullanılıyor olmasıdır. Işık, teleskopun önünden girip, arka duvardaki çukur aynadan yansır ve ortadaki düzlem aynaya doğru odaklanarak gider. Düzlem aynadan yansıyan ışıklar, gözetleme deliğindeki merceğe giderler. Gözetleme merceği ince kenarlıdır. Bu teleskop türüne bazen Newton Teleskobu denir, bunun nedeni, ilk defa 1688’de Sir Isaac Newton tarafından yapılmış olmasıdır.
Yıldızlar birbirinin aynı gibi görünebilirler ama hepsi kendi özel karakterlerine ve adlarına sahiptir. Parantez içindeki isimler, yıldızların ait oldukları takımyıldızları gösterir. Sayfa 24 ve 25’deki gökyüzü haritalarında bu yıldızları bulmayı deneyebilirsiniz.
Antares (Akrep) 604 ışık yılı uzaklıkta 91’de ışık yılı hakkında bilgi alabilirsiniz). Bizim güneşimizin 700 katı büyüklüğünde, kırmızı dev bir yıldızdır. “Antares” adı “Mars’ın rakibi” anlamına gelir. Bunun nedeni neredeyse “kırmızı gezegen” olarak anılan Mars kadar kızıl renkte olmasıdır. Bu yıldızın ışığı Dünya1 ya kesik kesik ulaşır.
Aldebaran (Boğa) 65 ışık yılı uzaklıkta Aldebaran, boğanın gözünü oluşturan büyük soğumuş bir yıldızdır ve soluk turuncu bir renktedir.
Sirius (Büyükköpek) 8.6 ışık yılı uzaklıkta saf beyaz bir yıldız olan Sirius (Köpek Yıldızı) gökyüzünün en parlak yıldızıdır. Bu denli parlak görünmesinin nedeni, bize gerçekten yakın olmasıdır.
Vega (Lir) 25 ışık yılı uzaklıktadır. Bu muhteşem mavi mücevher rengindeki yıldızın diğer adı da Arp’dır ve Güneş’in iki katı sıcaklığındadır.
Deneb (Kuğu) 3230 ışık yılı uzaklıktadır. Deneb 60.000 Güneş kadar parlak bir yıldızdır. Öylesine parlaktır ki Dünya’ya çok yakın görünür. Oysa oldukça fazla uzaktadır. Eğer Sirius yıldızı Deneb kadar uzakta olsaydı onu güçlükle görebilirdik.
Altair (Kartal) 17 ışık yılı uzaklıktadır.
Altair parlak, saf beyaz ve gerçekten çok sıcak bir yıldızdır. Betelgeuse (Avcı) 427 ışık yılı uzaklıktadır.
Betelgeuse (bet’ılcö:z okunur), parlaklığı değişken dev bir yıldızdır. Eğer bizim Güneş’imizin olduğu yerde bu yıldız olsaydı, Mars gezegeni ile bitişik bir durumda bulunurdu.
Rigel (Avcı) 773 ışık yılı uzaklıktadır.
Dev, mavi beyaz bir yıldız olan Rigel parlaklıkta, Dünya’ya göre daha uzakta kalmasına rağmen Betelgeuse yıldızına rakip durumdadır. 50.000 Güneş kadar parlaktır.
Rigil Kent (Erboğa) 4.4 ışık yılı uzaklıktadır.
Rigil Kent ya da diğer adı ile Alfa Erboğa (Alpha Centauri) bize en yakın yıldızlardan biridir. ‘Sadece’ 4.3 ışık yılı yani 40 milyon kere milyon kilometre uzaklıktadır. Bu yıldız ayrıca bir “çift yıldız”dır. (103. sayfaya bakınız).
Arcturus (Çoban) 37 ışık yılı uzaklıktadır.
Arcturus soğuk, dev bir yıldızdır. Teleskopla izlediğinizde portakal renginde görünür.
Canopus (Karina) 313 ışık yılı uzaklıktadır.
Canopus , daha uzakta olmasına rağmen, Sirius’dan sonra en parlak ikinci yıldızdır.
Gerçekten de uzakta olmalarına rağmen, gökyüzünde çıplak gözle görebildiğimiz en parlak ve en büyük iki şey Ay ve Güneş’tir. (Tabii ki Güneş’e asla çıplak gözle bakmamalıyız). Güneş bizim yıldızımızdır. Isınmamızı ve aydınlanmamızı sağlayan, inanılmaz boyutlarda enerji yaymakta olan dev bir ateş topudur. Ay ise sadece güneş ışığını yansıtarak parlayan dev bir kaya parçasıdır.
Küçük Dev Büyük Cüce
Güneş ve ay dünyadan bakıldığında neredeyse aynı boyutta görünür. Bunun nedeni ise yalnızca ilginç bir rastlantıdan ibarettir.
• Güneşin çevresi 1.400.000 kilometre, ayın çevresi ise 4500 kilometredir. Yani Güneş, Ay’dan yaklaşık 400 kat daha büyüktür.
• Dünyadan 150.000.000 kilometre uzakta bulunan Güneş, dünyaya uzaklığı 384.000 kilometre olan Ay’dan yaklaşık 400 kat daha uzaktadır.
Dünyanın Yörüngesi
Takvim Ayı Netfiil
Takvim ayları kafa karıştırır; Takvim ayına gerçekte “aylık” veya “ayıncı” denmesi gerekir çünkü sözcüğün kökeni uydumuz olan ayın bir tam turudur. Uydumuzun bir dönüşünü tamamlaması tam olarak bir ay almaz; Gerçekte 27.3 günde tamamlanır. Ama her nasılsa bir dolunaydan diğerine geçen süre 29 gündür. Bu fazladan zaman, Dünyanın da hareket etmesinden ve bu sürede ay’m biraz geride kalmasından dolayı ortaya çıkar. Yani bu durumda her ay 29 gün çekmektedir: Takvimimize göre ayların 28 ile 31 gün arasında farklı değerler almasının nedeni zavallı ayın hızını doğru ayarlamaması değil, birkaç yüzytlönce Papa nın ayların farklı uzunlukta olmalarına karar
Aynı Eski Yüz
Yine bir tesadüf eseri Ay’ın kendi ekseni etrafında bir tur dönmesi de, Dünya etrafında bir tur dönmesi ile aynı zamanı alır (27.3 gün). Yani Ay’ın hep aynı yüzü bize dönük kalır, diğer yüzü saklıdır. Bu saklı kısım ilk defa 1959 yılında ayın arka tarafına geçmeyi başaran bir uzay aracı sayesinde görülmüştür. Bu dönüş zamanlarının aynı olmasının asıl nedeni bir tesadüf değildir. Ay’ın dünya etrafındaki dönüşü, Dünya’nın Ay’a uyguladığı çekim kuvveti ile kontrol edilir. Bu olaya astronomlar “dönen yörünge çifti’’ derler.
Gelgit (MedCezir) Kontrolü
Her 12 saatte bir deniz biraz yükselir ve sonra tekrar alçalır. Bu yükselip alçalmalara gelgit (eski: medcezir) denir ve bunun suçu Ay’a yüklenir. Aradaki mesafe çok büyük olabilir ama, ayın çekimi, katı dünyanın çevresindeki okyanusları kendine doğru çekip dünyanın görünüşünü yumurta biçimine sokar. (Eğer dünya bu kadar katı ve sert olmasaydı o da yumurta biçimine girerdi).
Bu da dünyanın her iki tarafındaki sularda bir yükselme yaratır. Dünya döndükçe, bu şişkinlikler, ayın altında kalan bölgede ve bunun tam karşısında, aynı bölgede kalırlar. Bunun etkisi olarak bu yükselip alçalmalar, dünya döndükçe tüm dünyayı dolaşırlar. Gerçekte, kıtalar, bu yükselen dalgaların etki alanından geçerler ve karmaşık bir şekilde oluşan gelgit sularına maruz kalırlar. Güneş, aya nazaran daha uzaktadır ama o kadar büyüktür ki, oluşturduğu çekim yine de gelgit olayına neden olur. Ay ve Güneş, yeni ay ve dolunay evrelerinde aynı hizaya geldiklerinde, çekim kuvvetleri aynı yönde etki yapar ve yüksek gelgit dalgalarına (med) neden olurlar. Bu aşamaya Bakar yükselmesi denir. Yarımay evresinde Güneş’le Ay birbirine 90° açı yaptıklarında birbirinin etkisini azaltırlar ve buna Neap yükselmesi denir.
Çeken Güç: Yerçekimi
Yerçekimi bizi yeryüzünde tutan, eşyaların yere doğru hareketini sağlayan, yıldız ve gezegenlerin her türlü hareketini kontrol eden bir güçtür. Evrendeki her küçük zerrecik bir diğeri tarafından işte bu gizem dolu güç tarafından çekilir. Bir şey ne kadar büyük ağır ve yakınsa, o kadar kuvvetli bir çekim yaratır. Güneş’in çekim kuvveti uzayın milyonlarca kilometre uzaklıklarından bile hissedilebilir.
Dünya Güneş’ten küçüktür ancak Ay’ın kendi etrafında dönmesine yetecek kadar büyüklükte bir çekim gücüne sahiptir. Bir portakalın çekim kuvveti Dünya’nınkinden kat kat daha azdır. İşte bu da elinizden düşen bir portakalın neden yukarı değil de aşağı doğru bir hareket yaptığını açıklıyor.
Yer Çekimi Ne Yapar?
• Ay’ın Dünya etrafında dönmesini sağlar.
• Gezegenlerin Güneş çevresinde dönmesini sağlar.
• Dünya’mızın parçalara ayrılmamasın sağlar.
• Güneş’i kendi üzerine sıkıştırıp yoğunlaştırarak yanmaya devam etmesini sağlar.
• Sizi yerde tutar.
• Cisimlerin yere doğru hareketini sağlar.
• İp cambazlığını zor bir meslek haline getirir.
ağaçtan düşüşünü görene kadar, gezegenlerin neden Güneş’in etrafında döndüğü veya cisimlerin neden yere düştüğüne dair kimsenin bir fikri yoktu.
görünmez güçlerce çekildiğini varsaymışdı. Bu basit ama parlak fikri sayesinde yer çekimi teorisini geliştirdi. Her maddeye çekme gücünü veren bu kuvvet olmasaydı, Güneş, Ay ve gezegenler başıboş hareket ederlerdi. ‘ V :
Birçok kişi bu elma hikayesinin bir mit olduğunu ileri (fürer. Oysa bunun böyle olduğunu anlatan Newton’un la kendisidir.
Ağır Gezegenler
Nevvton’a göre yerçekimi kuvveti evrenin her yerinde aynıydı. İki maddenin arasındaki çekim örneğin gezegenlerin kuvveti cisimlerin kütlelerine (madde miktarı) ve birbirlerine olan uzaklıklarına bağlıdır. Bir cismin ağırlığı, ne kadar büyük bir yerçekimi kuvvetine maruz kaldığına bağlıdır.
Büyük bir gezegendeki her şey küçüğündekine oranla daha ağır gelecektir. Çünkü kütle arttıkça çekim artacaktır. Yani bir cisim Ay’da tartıldığında, Dünya’daki ağırlığının altıda biri kadar gelecektir.
Her Zaman İşe Yarar
Nevvton’un yerçekimi teorisinde ilginç olan bir şey de neredeyse tüm hesaplamalarda doğru sonucu vermesidir. Milyarlarca kilometre uzaklıktaki bir yıldızın kütlesini hesaplamaktan tutun da bir uzay aracının uçuş planını yapmaya varana kadar bir çok işte kullanılır. Astronomlar Neptün gezegeninin varlığını, gezegeni gözlem araçlarıyla tespit etmeden çok önce kabul etmişlerdi. Çünkü sistemimizdeki hareketi ancak bu şekilde açıklayabiliyorlardı.
Bazen de Yaramaz
Böylesine parlak bir teoride bile eksik olan bir nokta olabilir. Hesaplamalar Merkür dışında tüm gezegenler için mükemmel sonuç veriyordu. Ancak Merkür için sonuçlar doğruluktan oldukça uzaktı. Bu sorun Albert Einstein (18791955) adlı genç bir adamı rahatsız etti. Merkür’ün bu uyumsuz hareketini, evrene bakışımızı değiştiren yeni bir yerçekimi teorisi ile açıkladı.
Genel görecelik kavramıyla, yalnızca maddenin değil, herşeyin yerçekimiyle çekileceğini gösterdi. “Güçlü bir çekim kuvveti zaman ve uzayı eğip bükebilir, uzayı bükmesinden dolayı ışık huzmelerini de bükebilir”. Einstein bu teorisini, 1919 yılındaki bir güneş tutulması sırasında yapılan gözlemler ve ölçümlerle kanıtladı. Burada, uzak bir yıldızdan gelen ve güneşe teğet geçen ışınların hafifçe
Sabitleme
Bir teleskoptan güzel görüş elde etmek ve yıldızın hareketini takip edebilmek için teleskopun, sağlam ve kolayca hareket edebilecek bir şekilde sabitlenmiş olması gerekmektedir. Altazimut sabitleyicisi en basit ve ucuz sabitleyicidir. Hareketli olan iki kısımdan biri teleskopun düşey, diğeri ise yatay hareketlerini sağlar. Ne yazık ki, bu sabitleyici doğru bir yay hareketi sağlayamamasından dolayı yıldız izlemeyi zorlaştırır. Ayrıca bu sabitleyici ile gökyüzü fotoğraflarını da almakta zorlanabilirsiniz.
Ekvatoral sabitleyici yıldız izlemek için birebirdir. Dünyanın ekseni kaynak alınarak ayarlanabilen bir kutupsal eksene sahip oluşu yıldızların sadece bu eksenin döndürülerek kolayca izlenebilmesini sağlar. Sabitleyici bir elektrik motoru ile idare ediliyorsa yıldızları takip etmek için endişelenmenize gerek kalmaz, sabitleyici bu işi kendiliğinden yapar.
Çift eksenli montaj
Bilgisayar sürücülü altazimut sabıtleyidler ekvatoral sabitleyicîyle kıyaslanamayacak kadar hassas ve pürüzsüz çalışır, fakat biraz pahalıdırlar.
Sarsıntı Yok
Birkaç yıl önce Dobson adında biri yeni bir teleskop tasarımıyla ortaya çıktı. Bu teleskopun montajı öyle basitti ki pek çok kişi bu teleskopu evde kendi kendine yaptı. Dobson teleskoptan çok ucuz olmasına rağmen uzak yıldız ve galaksileri büe ayırt edebiliyordu. Ucuz bir yansıtıcı teleskop ile bir altazimut sabitleyicîsinin birleşimi olan bu teleskopun başarısındaki sır. sabitîeyicilerınde metal vida ve diskler yerine yapışmaz tavalarda kullanılan teflon kaplama disklenn kullanılmasıydı.
Oküler Büyüm
Teleskop tarafından oluşturulan görüntü öylesine küçüktür kı, görülebilecek büyüklüğe getirmek için oküler adı venlen bir mercek takımı kullanılır (göz merceği). Değişik oluşumların değişik gözlem koşullan altında görebilmek için çeşitli okülerler kullanırız. Küçük bir teleskopla daha iyi gözlem yapabilmenin bir yolu da, özel ilgilerinize göre dizayn edilmiş okülerler kullanmaktır. Oküler büyütmesi, genelde teleskoptan gelen görüntünün her santimini ne kadar büyüttüğüne göre ölçülür
• İkili yıldızları ve gezegenlerin detaylarını görebilmek ıçm yüksek bir büyütmeye ihtiyaç duyarız (20x civarında).
• Karanlık ve uzak galaksiler ya da Pleıades gibi yıldız yığınlarını gözlemlemek için 5x ve 6x dan daha fazla büyütmeli oküler kullanmamak daha yerinde olur
• Uzayda obje ararken kullandığımız okulenn 2x büyütmeli olması yeterli olacaktır.
Fal bakma siteniz sundu…
teleskop ve fal,fal ve teleskop ilişkisi,teleskop ve astroloji
Ay henüz gençken, büyük kaya parçalarının çarpması sonucu oluşmuş kraterlerle kaplı, cansız ve kıraç bir yerdir. Yüzeyi, çıplak gözle de görülebileceği gibi, gün içindeyken gümüşi geceleyin ise mürekkep siyahı bir renk oluşturan toz tabakasıyla tamamen kaplanmıştır. Hava bulunmaması nedeniyle, gökyüzü her zaman kapkaradır ve toz tabakasını hareketlendirecek bir nefes gücünde bile hava akımı yoktur. Aslında, 1969’da aya ilk ayak izleri basan adamların izleri bile halen yerindedir ve sonsuza kadar öyle kalacaktır.
Ay’da Yapabileceklerimiz
• 4 metre yüksekliğe zıplayabilirsiniz. (Ay astronotları ağır uzay giysileri içinde bile çok yükseğe sıçrayabilirler, çünkü Ay’daki çekim Dünya’dakinin sadece altıda biri kadardır).
• 360 saat hiç durmaksızın güneşlenebilirsiniz. (Tabii ki 127 dereceye kadar çıkan sıcaklık ve öldürücü radyasyon biraz sorun yaratabilir).
• Avustralya, Avrupa ve Amerika’yı 15 saatten kısa bir sürede izleyebilirsiniz. (Dünya, Ay’ın gökyüzünde hep aynı noktada kalır ve 24 saat içerisinde tam bir turunu izleme şansınız vardır).
Ay’ı Gözlemlerken
Ay’ı detayları ile incelemek için iyi bir dürbün veya küçük bir teleskopa ihtiyacınız olacak. Size garip gelebilir ama Ay’ı gözlemlemenin en uygun evresi dolunay değildir. Güneş, Ay yüzeyini öylesine fazla aydınlatır ki, şekil ve görüntüleri oluşturan gölgeler gözle görünmez hale gelir. Tüm yüzeyi detaylarıyla incelemek için Ay’ın tüm evrelerinden yararlanmak gerekir. Gözlem için en uygun yer, Ay’ın karanlık ve aydınlık yüzleri arasında geçiş oluşturan gölgeli kısımdır. Bu ışık düzeyi en iyi gözlem ortamını oluşturur.
1. Maria, çıplak gözle açıkça görebileceğinizi geniş siyah lekelerin adıdır. Maria Latince “denizler” demek olmasına rağmen, Ay yüzeyinde bir damla bile su yoktur. Bu siyahlıklar, uzun zaman önce Ay’ın içinden dışarı sıcak lavların oluşturduğu alçak ovalardır.
2. Kraterler, kaya parçalarının çarpmalarıyla oluşmuş devasa, yuvarlak, tabak şeklinde çukurlardır.
Bazıları 10.000 metre derinliklere ulaşır, ama kenar eğimleri azdır.
3. Işın kraterleri,yüzlerce kilometre , Tuzağa ışın gönderen kraterlerdir. Bu ışınlar, ay yüzeyine kaya çarptığında dışarı fışkıran kaya ve toz parçalarının görüntüleridir.
4. Dağlar. Ay, şaşırtıcı bir şekilde dağlıktır. Apenin Dağları orta kuzeydedir ve 9.000 metreyi aşan bazı zirveleri Everest’ten daha yüksektir.
5. Vadiler. Ay üzerindeki vadiler, dünya’daki bazı vadiler gibi susuzdur. Tamamen volkanik etkinlikler sonucu oluşmuşlardır.
Nereye Bakmalısınız?
Merkür’ü sarı ve sürekli ışığından ayırt edebilisiniz. Ufuk çizgisinin hemen üstündedir.
Nasıl Bakmalıyız?
Merkür’ü çıplak gözle gözlemleyebiliriz. Merkür üzerindeki detayı bir dürbünle bile görmek zordur. Ancak onun bir gezegen olduğunu sürekli ışığından anlarız. Büyükçe bir teleskop (150x büyütmeli, 30 cm açıklığı olan bir teleskop) kullanma imkanımız olursa, Merkür üzerindeki her detayı inceleyebilirsiniz.
Ne Zaman Bakmalıyız?
Merkür çok utangaç bir gezegendir. Kopernik de dahil olmak üzere birçok ünlü astronom hayatlarını Merkür’ü bir an bile göremeden geçirmişlerdir. Parlak olmasına rağmen, Güneş’e çok yakın olan konumu yüzünden yıl içinde, genellikle baharlarda, sadece bir kaç gün görülebilir. Bunun dışında gecenin ölü karanlığında asla göremeyiz, çünkü Merkür’de Venüs gibi yalnız sabah ve akşam görünür.
Venüs Cehennemi
Belli bir uzaklıktan, en yakın komşumuz olan Venüs çok güzel izlenebilir. Harika beyaz bulutlarla kaplı bu gezegen bir fener gibi uzayda asılı durmaktadır.
Fakat bu görüntüler aldatıcı olabilir. Çekirdek Kabuk
Bulutların altında Venüs, bir cehennem tablosu çizer. Bulutlar sülfirik asitten meydana gelmiş ve öylesine kalınlaşmıştır ki gezegen üzerindeki atmosferik basınç Dünya’dakinin yaklaşık 90 katıdır.
(Bir arabayı düzlemeye yetecek kadar). Yüzeyi düz kayalar ve volkanlardan ve tabii ki yer yer kraterlerden oluşmuştur. Burada, turuncu renkli gökyüzünün altında ısı bir fırından çok daha sıcak, 470 derecedir. Venüs
Venüs’te Parti
Venüs’ün kalın bulut tabakası yüzeyi öylesine iyi saklar ki eski zaman astronomları onların altındakilerle ilgili fantastik teoriler ortaya atmışlardı. Bazı insanlar bunca bulutun altında nemli tropik bataklıkların olduğu, ormanlarla kaplı bir gezegen olduğunu düşünmüşlerdi.
Aldığı ışığa göre silikçe parlayan bu bulutlar hakkında bir 19. yüzyıl astronomu olan Franz von Gruithuisen bu parlaklığın yeni bir imparatorun taç takmasını kutlayan Venüslüler tarafından oluşturulduğuna inanıyordu. Daha sonra da düşüncesi bulutların orman yangını sonucu ortaya çıktığı yönünde değişti. Acı gerçek, 1970’lerde gezegene inen Rus Venera araştırma aracı sayesinde ortaya çıktı.
Şanslı Yıldız
Venüs gezegenini gündüz görmenin şans getirdiğine inanılırdı. 1812’de Moskova’ya saldırmadan önceki sabah, Şu yıldızı gören Fransız İmparatoru Napolyon da böyle . düşünmüştü. Rusya taarruzu kariyerinin en büyük felaketiydi. . I
Gizli Sera
Venüs güneş sistemindeki en sıcak yerdir. Bunun bir nedeni Güneş’e yakın olmasıdır. Ancak Venüs, Güneş’e çok daha yakın olan Merkür’den bile daha sıcaktır. Cevap, atmosferinde yüksek oranda bulunan karbondioksit gazında yatar. Karbondioksit bir seradaki cama benzer, Güneş’ten gelen tüm ısıyı içeri alır ancak dışarı çıkartmaz. Eğer gezegen üzerinde su bulunsaydı, karbonioksiti çözebilirdi, ancak gezegen o kadar sıcaktır ki herhangi bir su kütlesi buharlaşır ve karbondioksit seviyesi hiç düşmez ve tüm bunların etkisi sonucu ortaya çıkan sera etkisi gezegeni kavurur. Venüs’ün daha da ısınmamasının tek nedeni yüzeydeki volkanların oluşturduğu, sülfirik asit bulutlarına dönüşen gazların güneş ışınlarını bloke etmesidir.
